Joseph Haydn: Stabat Mater
Birgitte Christensen, Kristina Hammarström, Steve Davislim, Christian Immler, Zürcher Sing-Akademie, Kammerorchester Basel, René Jacobs – direction
Pentatone 2023, PTC 5186 953, TT: 61’29”

A thoroughly successful recording that is well worth getting to know and befriending

Stabat Mater Haydna przybrało na wadze 36 lat po skomponowaniu. Wraz ze zmianą przyzwyczajeń słuchaczy, ale także w związku ze zmianą kontekstu tej średniowiecznej sekwencji z czysto kościelnego na koncertowy, Haydn zdecydował się rozszerzyć instrumentarium swojej kompozycji i przekształcić kameralne dzieło w sporych rozmiarów oratorium. 

Jego Stabat Mater wyrazowo nie przypomina pełnej bólu najsłynniejszej wersji sekwencji autorstwa Pergolesiego. Haydn, co prawda, stosuje tonacje molowe, ale nie waha się też używać trybu durowego. Na przykład jedna z części jest do połowy w moll, a od połowy w dur. W radosnej tonacji kończy się całe dzieło. Istotną rolę w zmianie nastroju odgrywa też instrumentacja. Chwilami rzeczywiście jest pełna bólu i melancholii, ale przez większość utworu daje słuchaczom wsparcie emocjonalne. Słuchacz ma bowiem obserwować spektakl jak widz w teatrze, a nie osobiście uczestniczyć w dramacie Matki patrzącej na umierającego na krzyżu Syna. 

René Jacobs nagrał teraz ten utwór z Basel Chamber Orchestra i Zurich Sing-Akademie, dwoma zespołami, które raczej nie specjalizują się w wykonawstwie historycznym. Nie mniej zarówno chór jak i orkiestra idealnie podążają za Jacobsem – wybitnym specjalistą od muzyki dawnej. Z pełną napięcia świeżością chór i orkiestra wypełniają kompozycję Haydna energią, którą niezachwianie utrzymują przez całą godzinę. 

Soliści również zasługują na pochwałę. Świetnie współbrzmią, dobrze artykułują tekst i nie popisują się wirtuozerią. Stawiają na pierwszym miejscu wymowę dzieła a nie swoje umiejętności.  

Wykonawcom udało się stworzyć interpretację bogatą wyrazowo i zgodną z intencjami kompozytora. W pełni udane nagranie, które warto poznać i się z nim zaprzyjaźnić. 

Robert Majewski © 2023

Płytę można kupić tutaj albo tutaj.