Saga rodu Czartoryskich Zofii Wojtkowskiej to nie tylko porywająca propozycja dla miłośników historii i książkowych biografii, ale – jak słusznie określa ją sama autorka – historycznoliteracki spacer przez 500 lat dziejów Polski.

Brak monografii Czartoryskich jest zaskakujący. Oczywiście pisano o poszczególnych reprezentantach familii – najwięcej o Adamie – ale tylko niektórzy doczekali się biograficznych portretów. Autorka uzupełnia tę lukę i snuje frapujące opowieści o kilkudziesięciu postaciach, dokonując ich subiektywnego wyboru. Saga kończy się na pokoleniu, które przeżyło II wojnę światową. Wojtkowska pominęła współcześnie nam żyjących przedstawicieli rodu, bo jak pisze, „czas wojennej zagłady i lata komunizmu, które odebrały polskiej arystokracji wszystko, podarowało im jedną rzecz: prywatność”.

Ale Czartoryscy są nadal wśród nas. Dowodem jest choćby informacja umieszczona na stronie redakcyjnej książki – „publikację zrealizowano we współpracy z Fundacją Książąt Czartoryskich”.

Robert Majewski

Zofia Wojtkowska, Saga rodu Czartoryskich, Wydawnictwo Iskry 2021, s. 512

Pierwotnie tekst ukazała się 20 czerwca 2021 roku na łamach Gazety Wyborczej Płock.