Jan Dismas Zelenka: Missa Sanctae Caeciliae, Currite ad aras
Ensemble Inégal, Prague Baroque Soloists, Adam Victora – direction
Nibiru, 2019, 52’ 37”
Ensemble Inégal and Prague Baroque Soloists, conducted by Adam Viktora, created another very good recording. I especially liked the sound of the choir and orchestra – balanced, with a slight dominance of the singers. Great articulation, sound and style typical of baroque music place Victory’s pupils among the best early music performers in the world
Jan Dismas Zelenka (1679-1745) zajmuje szczególne miejsce w historii muzyki: z jednej strony bywa spychany na jej margines, z drugiej jego zdolności porównuje się do samego Johanna Sebastiana Bacha. Ci, którzy znają jego muzykę wiedzą, że ten czeski kompozytor obdarzony jest doskonałym wyczuciem kontrapunktu (studiował u Fuksa w Wiedniu w latach 1716-1719) i wyjątkowym wyczuciem melodii, inspirowanej muzyką ludową jego rodzinnych stron.
Zelenka od pewnego czasu ma wiernego promotora w postaci organisty i dyrygenta Adama Viktory oraz jego znakomitych praskich solistów barokowych i Ensemble Inégal. Viktora zarejestrował wiele jego dzieł oratoryjno-kantatowych dla wytwórni Nibiru. Missa Sanctae Caeciliae i Currite ad aras to jedno z najświeższych nagrań.
Msza na dzień Świętej Cecylii jest pierwszym dziełem mszalnym Zelenki. Napisał ją w roku 1711, krótko po przyjeździe do Drezna, gdzie przez 35 lat, aż do swojej śmierci, służył na dworze elektorów saskich, w tym Augusta II Mocnego, króla Polski. Z kolei motet Currite ad Aras to pierwsza jego kompozycja powstała po wysłaniu Zelenki do Wiednia w 1716 roku.
Oba utwory potwierdzają mistrzostwo kompozytora. Części przeznaczone dla czwórki solistów wspaniale kontrastują z imponującymi, często fugowanymi fragmentami chóralnymi. Partie wokalne i towarzyszącym im orkiestrowy akompaniament dowodzą, że Zelenka może szukać sobie równych jedynie w gronie najwybitniejszych kompozytorów barokowych.
Ensemble Inégal i Prague Baroque Soloists pod dyrekcją Adama Viktory stworzyli kolejne bardzo dobre nagranie. Szczególnie przypadło mi do gustu brzmienie chóru i orkiestry – zrównoważone, z lekką dominacją śpiewaków. Świetna artykulacja, dźwięk i oddanie stylu właściwego dla muzyki barokowej stawia podopiecznych Victory w gronie najlepszych wykonawców muzyki dawnej.
Partie solowe dyrygent powierzył Gabrieli Eibenovej (sopran), Kai Wessel (alt), Tobiasowi Hungerowi (tenor), Mariánowi Krejčíkowi i Jaromírowi Noskowi (bas). Śpiewacy wypadli na ogół bardzo dobrze. Moim zdaniem do stylu Zelenki najbardziej pasuje głos i charakter interpretacji zaproponowanej przez Kai Wessel. Bardzo równo wypadł tenor Tobias Hunger. Szczególnie ciekawie zaśpiewał te fragmenty, które Zelenka obdarzył kantylenowymi melodiami. Gabriela Eibenová jest równie niezawodna, choć w niższym rejestrze jej głos nie wydaje się dostatecznie mocny. Z pary basów bardziej przekonał mnie Jaromír Nosek, choć różnica między nim a Mariánem Krejčíkiem wydaje się czysto subiektywna. Obaj panowie dysponują bowiem pięknymi głosami. Nagranie Czechów potwierdza zachwyt, jaki Msza na dzień Świętej Cecylii wzbudziła u Augusta II Mocnego. Po jej wysłuchaniu król dał Zelence trzydziestoprocentową podwyżkę i opłacił mu dwuletnie studia muzyczne we Wiedniu.
