Duranowski, Lolli: Violin Duets
Bartłomiej Fraś (skrzypce), Martyna Pastuszka (skrzypce)
Prospero Classical 2025, PROSP0116, TT: 51’20”

W jednej ze swoich najnowszych realizacji Bartłomiej Fraś i Martyna Pastuszka przedstawiają nam w pełnej krasie jeden z bardziej intrygujących – choć wciąż niedocenionych – gatunków kameralnej literatury skrzypcowej: duet dwóch równorzędnych instrumentów. Program płyty łączy trzy utwory – dwa duety op. 3 w tonacjach B-dur i D-dur autorstwa Augusta Fryderyka Duranowskiego (1770-1834) oraz Sonatę na dwoje skrzypiec op. 9 nr 3, A-dur Antonio Lolliego (ok. 1725-1802). 

Obaj kompozytorzy, choć należą do różnych pokoleń i środowisk, łączy fascynacja idiomem wirtuozowskim epoki przełomu klasycyzmu i wczesnego romantyzmu. Duranowski, Polak działający głównie we Francji, proponuje muzykę o eleganckiej fakturze i klarownej formie, w której ornamentacja nie zaciera linii melodycznej. Lolli z kolei nie stroni od śmiałych gestów technicznych i afektowanych zwrotów, ujawniających żywiołowy temperament włoskiego wirtuoza. 

Fraś i Pastuszka interpretują ten materiał z rzadko spotykaną równowagą między intelektem a spontanicznością. Ich dialog nie jest ani popisem, ani akademickim odczytem – raczej rozmową o barwach, strukturach i oddechach muzycznej frazy. Pastuszka, znana z pracy z {oh!} Orkiestrą Historyczną i bogatego doświadczenia w repertuarze XVIII wieku, wnosi do nagrania subtelność artykulacyjną i świadomość historycznego idiomu. Fraś – młodszy, lecz niezwykle dojrzały interpretacyjnie – odpowiada jej jasnym tonem i doskonałym wyczuciem proporcji. Razem tworzą brzmienie pełne przejrzystości, w którym każdy głos ma własne światło, lecz oba spotykają się w harmonijnym współistnieniu. 

W duetach Duranowskiego uderza elegancja konstrukcji: linie prowadzone są niemal konwersacyjnie, a partnerzy zdają się nie tyle współzawodniczyć, co uważnie siebie słuchać. W interpretacji Frasia i Pastuszki brzmi to niczym kulturalna rozmowa przy stole salonowym – z taktem, wdziękiem i lekkością. Z kolei w sonacie Lolliego pojawia się żywioł – dynamiczne spięcia, skrzyżowania smyczków, błyskotliwe pasaże, ale też momenty zaskakująco refleksyjne. Tutaj wirtuozeria nie służy efektowi, lecz staje się środkiem ekspresji, wpisanym organicznie w dramaturgię utworu. 

Warto zwrócić uwagę na akustykę nagrania, zrealizowanego w 2024 roku w Sali Koncertowej im. Józefa Świdra w Jastrzębiu-Zdroju. Producentom udało się uchwycić rzadko spotykaną czystość brzmienia – przestrzeń jest bliska, ale nie klaustrofobiczna, a barwa instrumentów zachowuje naturalną głębię. Każdy detal artykulacyjny, każde subtelne „messa di voce” pozostaje czytelne. 

Violin Duets to przykład kameralistyki najwyższej próby – muzyki, która nie potrzebuje zewnętrznego blichtru, by poruszyć. W świecie, gdzie wirtuozeria często bywa celem samym w sobie, Pastuszka i Fraś pokazują, że prawdziwa sztuka zaczyna się tam, gdzie kończy się popis. Ich nagranie to spotkanie dwojga muzyków o wspólnej wrażliwości, którzy nie rywalizują, lecz współodczuwają. 

Płyta Prospero Classical to nie tylko ważne wydarzenie w dorobku obojga artystów, ale i cenna propozycja dla słuchaczy poszukujących muzyki pełnej klasycznego umiaru i emocjonalnej prawdy. W tym albumie dialog skrzypiec staje się metaforą – spotkania dwóch indywidualności, które w sztuce odnajdują wspólny język. 

Robert Majewski © 2025 

Płyty można posłuchać w serwisie Apple Music.