Johann Sebastian Bach: Suity Angielskie BWV 806–811
Lilianna Stawarz – klawesyn
Chopin University Press 2024, UMFC CD 206-207, 2CD, TT: 73’54”

Od wczesnej młodości czas, który we mnie stale umiera, wypełniała muzyka Bacha. Nawet wtedy, gdy słuchałem jej mniej świadomie, była mi bliższa niż cała reszta muzyki. Pamiętam, że nagrania, które pozostały we mnie na długo (niekiedy na całe życie) „wrastały” we już po pierwszych taktach. Tak było z pasjami prowadzonymi przez Philippe’a Herreweghe albo Sigiswalda Kuijkena; tak było ze Suitami wiolonczelowymi, granymi prze Petera Whispelweya; tak było z Glennem Gouldem i dziesiątkami innych artystów. 

Tym razem bachowski kod genetyczny, który wbudowany jest w moje DNA, przywołały Suity angielskie nagrane przez Liliannę Stawarz. Kilka lat temu nasza wybitna klawesynistka opublikowała znakomicie przyjęte Suity francuskie. Oba albumy zostały nagrane na klawesynie zbudowanym przez Krzysztofa Kulisa (kopia instrumentu Taskina z 1769 roku). 

Określona w tytule “angielskość” suit jest oczywiście umowna. Zawdzięczamy ją Forkelowi, który w biografii lipskiego kantora stwierdził, że zostały one napisane dla “pewnego szlachetnie urodzonego Anglika”. W rzeczywistości suity te są również stylu francuskim, co wymaga odpowiedniego podejścia wykonawcy. 

“Odpowiednie podejście” to przede wszystkim ornamentyka. Lilianna Stawarz, kierując się ogromnym doświadczeniem wykonawczym, wskazówkami kompozytora i rozległą wiedzą (którą możemy podziwiać między innymi, słuchając jej audycji w radiowej Dwójce “Spezzatura według Lilianny Stawarz”), podchodzi do zdobienia tych kompozycji misternie i zarazem subtelnie. Inwencję klawesynistki możemy szczególnie podziwiać w powtórkach, kiedy to wprowadza dodatkowe pomysły ornamentacyjne. 

Wracam do tego albumu jeszcze z innych muzycznych powodów. Lilianna Stawarz świetnie rozumie bachowski kontrapunkt i umie go połączyć z francuskim stylem suit. Umiejętnie włada też nastrojami. To nagranie jest naturalne i w zależności od tańca zróżnicowane ekspresyjnie. Absorpcja elementów dawnej techniki i estetyki przebiega tu delikatnie i efektywnie. Jednak biorąc to wszystko pod uwagę, niewątpliwy sukces Lilianny Stawarz polega przede wszystkim na tym, że słuchamy jej nagrania dla samej, najczystszej radości słuchania muzyki. 

Robert Majewski © 2024