Tomas Luis de Victoria: Tenebrae Responsories
I Fagiolini, Robert Hollingworth – direction
Coro, The Sixteen Production Ltd 2024, COR 16204, TT: 71’50”

Responsoria na Wielki Tydzień Tomasa Luisa de Victorii tworzy osiemnaście motetów, obrazujących wydarzenia związane z Męką i Śmiercią Jezusa Chrystusa. 

Wszystkie niosą ze sobą niezwykły ładunek ilustracyjności. Na przykład Tantrum ad latronem szczegółowo opisuje aresztowanie Jezusa i późniejszy proces i śmierć przez ukrzyżowanie. Cztery części jego części splatają się, tworząc złożoną, niepokojącą teksturę, która na końcu staje się przejrzysta, co ma pokazać akceptację losu przez Zbawiciela. 

Prezentowany album przynosi interpretację dzieła autorstwa zespołu I Fagiolini. Jak chwalą się artyści, to pierwsze takie nagranie od lat 80. ubiegłego wieku. Szef zespołu, Robert Hollingworth, zdecydował się użyć tonacji niższej o kwartę niżej i obsadził po jednym śpiewaku w głosie, co prawdopodobnie pierwotnie zaplanował Victoria. 

W wersji CD Responsoria przeplatają się z dziewięcioma rozdzierającymi serce wierszami Christophera Reida, pochodzącymi z tomiku A Scattering – poruszającej kolekcji o umieraniu i śmierci jego żony. Wersja streamingowa pozbawiona została wierszy Reida.

Niniejsza płyta warta jest poznania nie tylko z powodów “odrestaurowania” kompozycji Victorii. Responsoria, napisane w Rzymie na Wielki Tydzień w 1585 roku, oddająca mroczność opowiadanej historii. Muzyka ma ponury odcień, pozbawiona została niestosownej teatralności i jest raczej uosobieniem muzycznej pokory. 

I Fagiolini swoim wykonaniem oddają intymne wrażenia słuchowe. To świat leżący z dala od krzykliwej i „panującej” wówczas muzyki polichóralnej. Tekstury są przejrzyste. Wspomaga je piękna akustyka opactwa Milton w Dorset, doskonale uchwycona przez inżyniera dźwięku Adriana Huntera. 

Elastyczność i czystość intonacji są tu oczywiście bezbłędne. Podejście śpiewaków i dyrygenta jest jednak głębsze. Głównym ich celem wydaje się być przewodnikiem po tych świętych tekstach. 

Robert Majewski © 2024